Er leven vele ideeën over hoe medisch specialistische bedrijven hun fiscaal ondernemerschap veilig kunnen stellen. Bij de belastingdienst kunnen vragen rijzen of het combi-msb wel een zelfstandig opererende onderneming is.
Door onze blog Msb, onderneemt u wel raakten wij met veel msb’s in gesprek over de wijze waarop zij het fiscaal ondernemerschap proberen in te vullen. Opvallend bleek de verscheidenheid aan meningen en adviezen hoe aan het fiscaal ondernemerschap te voldoen.
Coöperatie of maatschap
Natuurlijk heeft ieder msb haar eigen gedachte hoe het kan voldoen aan het fiscaal ondernemerschap, ongeacht of het een msb in de vorm van een coöperatie of een maatschap is. Sommige msb’s denken dat zij hieraan voldoen door het enkele feit dat de leden van de coöperatie, respectievelijk de maten van de maatschappen, persoonlijke holdingen van de medisch specialisten zijn. Het msb functioneert dan alleen als doorgeefluik op financieel gebied en maakt de vergoedingen over naar de vakgroeprekening, voorheen de bankrekening van de betreffende maatschap. In de afgelopen periode spraken wij met msb’s die geen eigen vermogen hebben opgebouwd – wat nodig is voor het afdekken van het ondernemingsrisico. Ook spraken we msb’s die geïnvesteerd hebben in bijvoorbeeld apparatuur, maar die investering via een opslag op de tarieven direct terugbetaald krijgen door het ziekenhuis, zodat er sprake is van een kasrondje.
Bij andere msb’s worden samenwerkingen aangegaan met huisartsen of richten vakgroepen van de msb’s klinieken op voor niet-verzekerde zorg. Kortom, er is sprake van een enorme diversiteit. De grote gemene deler is de frustratie omdat het gehanteerde toetsingskader van de belastingdienst niet geheel duidelijk is. Zo stelt de belastingdienst dat er ondernemersrisico moet worden genomen, maar kwalificeert personeelskosten niet als risico als het werknemers met een contract voor bepaalde tijd betreft. Wel is duidelijk dat de belastingdienst van oordeel is dat de msb-maatschap over het algemeen te weinig substance heeft. Dit geldt minder snel voor een msb-coöperatie.
Voorwaardelijke goedkeuring
Enkele msb’s zijn inmiddels in overleg met de belastingdienst om hun ondernemerschap te bespreken. Opvallend is dat de belastingdienst over een voorwaardelijke goedkeuring spreekt. Zo is het ook geschreven in de goedkeuringsbrieven van de belastingdienst. De belastingdienst geeft een goedkeuring af op basis van de gegeven voornemens of het gekozen model aan de gestelde voorwaarden voldoet. Nu de goedkeuring voorwaardelijk is verstrekt kan het niet voldoen aan de voorwaarden tot gevolg hebben dat de goedkeuring komt te vervallen.
De belastingdienst is zich bewust – althans behoort zich bewust te zijn – dat een onderneming niet binnen één dag kan worden opgezet en goed kan functioneren. Er moeten weloverwogen beslissingen worden genomen als er bijvoorbeeld wordt gekozen om te investeren. De belastingdienst mag echter wel verwachten dat de msb’s de jaren 2015, 2016 en 2017 hebben benut om vanaf 1 januari 2018 als zelfstandige onderneming te kunnen functioneren en dat zichtbaar is welke stappen een msb heeft gezet richting het ondernemerschap. Een interne professionaliseringsslag met bijvoorbeeld een bestuur dat een vergoeding ontvangt en een directeur van het msb zijn organisatorisch een stap in de goede richting.
Combi-msb: fiscale gevolgen
Steeds vaker zien wij dat het net verkregen fiscaal ondernemerschap (mogelijk) in gevaar wordt gebracht doordat het msb een samenwerkingsverband aangaat met medisch specialisten die een dienstverband hebben met het ziekenhuis. De dienstverbanders integreren in de organisatie van het msb. Ze worden (buitengewoon) lid van het msb, waardoor een combi-msb ontstaat. De achterliggende reden is dat de medisch specialisten een slagvaardigere overlegstructuur met het ziekenhuis wensen, in plaats van vergadering naar vergadering te moeten.
Wij begrijpen deze wens. Maar wees u bewust van het feit dat een combi-msb mogelijk gevolgen heeft voor het fiscaal ondernemerschap. Voldoende objectieve afstand tussen de onderneming van het msb en het ziekenhuis is vereist voor het fiscaal ondernemerschap. Door ‘vermenging’ van medisch specialisten in dienstverband en vrijgevestigde medisch specialisten, is het mogelijk dat deze objectieve afstand wordt verkleind. De dienstverbanders staan immers in een gezagsverhouding staan met (de raad van bestuur) van het ziekenhuis. Door het combi-msb zou in theorie (de raad van bestuur van) het ziekenhuis invloed kunnen uitoefenen op het beleid van het msb. Dergelijk invloed staat haaks op de status van een onafhankelijke, zelfstandig opererende onderneming.
Zelfstandig opererende onderneming
Van belang is dat objectief vastgesteld kan worden dat de dienstverbanders geen invloed hebben op financiële aangelegenheden van het msb en dat de vrijgevestigde medisch specialisten geen inspraak hebben op de arbeidsvoorwaarden van de dienstverbanders. Als de belastingdienst vindt dat niet meer objectief is vast te stellen dat sprake is van een zelfstandig opererende onderneming zijn de fiscale gevolgen bekend. Dan wordt al snel geconstateerd dat er sprake is van een (fictief) dienstverband.
Ons advies ten aanzien van een combi-msb is: bezint eer u begint. Niets is onmogelijk, maar overleg met de belastingdienst vóórdat het combi-msb een feit is, is zeker verstandig. En heeft de maatschap nog onvoldoende substance in fiscale zin (hetgeen voor discussie vatbaar is), zorgt u er dan voor dat u het traject om over te gaan naar een coöperatievorm formeel in gang heeft gezet.
Sanne Koster, advocaat Ondernemingsrecht/Herstructurering, Marxman Advocaten
Michel Wartena, senior consultant VvAA Advies & Diensten
